حجت الاسلام والمسلمین رضا برنجکار در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با بیان این که معنویت، موضوع و مفهومی در مقابل زندگی مادی و روزمره است، اظهار داشت: محوریت معنویت اسلامی ارتباط با خداست که در بحث عبودیت و بندگی پروردگار عالم تجلی پیدا می کند.

وی با اشاره به این که برخلاف معنویت‌های سکولار، ما معتقدیم که دین، عنصر اصلی در معنویت است، افزود: نکته حائز اهمیت این است که ما نمی توانیم به طور مشخص و دقیق، ویژگی‌های معنویت را تبیین و تشریح کنیم، چرا که معمولاً تفاسیر مختلفی پیرامون آن وجود دارد، به عنوان مثال باید گفت که معنویت دینی دارای معنا، مفهوم و ویژگی‌های خاص خودش است و از آن سو، معنویت سکولار یک معنا، مفهوم و ویژگیهای خاص دیگری دارد.

رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث اضافه کرد: حال اگر بخواهیم یک تعریف کلی و اجمالی بیان کنیم می بایست قدر مشترک انواع معنویت‌ها مشتمل بر معنویت‌های ادیان الهی، غیرالهی، عرفان‌های نوظهور، فرقه‌های معنویت سکولار را مورد توجه قرار دهیم که آن نوعی معنویت در ورای مادیت و زندگی عادی بشر است به این معنا که معنویت به روح مربوط است، منتها نیازهای متعالی روح.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران همچنین بیان داشت: محوریت معنویت اصیل اسلامی در بحث ارتباط با خدا و بندگی خدا معنا و مفهوم پیدا می کند. چنین معنویتی چند مؤلفه و شاخصه کلیدی دارد. نخست آن که محور آن خداست، دوم آن که از طریق ارتباط با خدا مطرح می‌شود و سوم هم این که عنوان این ارتباط، عبادت و عبودیت است.

حجت الاسلام و المسلمین برنجکار گفت: برخلاف معنویت‌های سکولار، ما معتقدیم که دین عنصر اصلی در معنویت است، ضمن آن که می توانیم معنویت را دارای درجاتی بدانیم. فرضاً شخصی را در نظر بگیرید که پیامبر و دینی به او نرسیده اما خود او دارای یک پیامبر درونی به نام عقل است. این پیامبر درونی در واقع پیامبر خداست که به خوبی ها، شامل عدالت، راستگویی، پاکی، عفت، اعتدال، خویشتن‌داری و غیره دعوت می کند.

وی افزود: معتقدیم این فضائل اخلاقی، عقل و نوری است که خدای متعال در قلب انسان‌ها قرار میدهد که از آن به منزله پیامبر درونی یاد می شود.

رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث همچنین ابراز داشت: کسانی که به نام اخلاق در مقابل دین ایستادگی می کنند، در واقع در مقام سوء استفاده هستند به این معنا که برپایه یک قرائت غلط از اخلاق، به اسم اخلاق و نه خودِ اخلاق، در برابر دین ایستادگی می کنند و حال آن که این اصلاً اخلاق نیست، هر چند قبول دارم گاهی نیز از دین سوءاستفاده می شود.